Η αξία του διαλόγου

   

    Λυμένα Θέματα και Ασκήσεις, Νεοελληνική Γλώσσα και Έκθεση, Γ’ λυκείου: «Η αξία του διαλόγου. Ο κατάλληλος δίαυλος της επικοινωνίας ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα άτομα ή σε ευρύτερες ομάδες (π.χ. οικογένεια, σχολική τάξη, ενώσεις εργαζομένων κλπ) είναι ο διάλογος.[…] Ένα ακόμα όφελος του διαλόγου είναι η επίλυση των διαφορών των συνομιλητών.[…] Από τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό ότι η χρήση του διαλόγου βοηθά κάποιον να καλλιεργήσει τις κοινωνικές αρετές, όπως την αλληλεγγύη, την αλληλοκατανόηση, τον αλληλοσεβασμό, την άμιλλα τις οποίες ο καθένας ξεχωριστά αξίζει να υπηρετεί.»


    Ο διάλογος (μαζί ίσως με την Εικονομαχία και το φαινόμενο του Θερμοκηπίου) είναι από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στις σχολικές τάξεις και σίγουρα ένα από τα μεγαλύτερα σος για τις Πανελλήνιες. Εκτός απ’ αυτό, είναι κατά την άποψή μου, και η μεγαλύτερη ειρωνεία του εκπαιδευτικού συστήματός μας και, αν κάνει κανείς έναν απολογισμό όσων είδε και άκουσε τα τελευταία έντεκα-δώδεκα χρόνια στο σχολείο, η ωραιότερη φάρσα που έτυχε ποτέ να παρακολουθήσουμε.

   Τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα και για καθαρά συμβολικούς λόγους, υπήρξαν κινητοποιήσεις στο σχολείο μου, τέτοιες που είχε να δει από το 1995. Τα όσα συνέβησαν τα θεωρώ πολύ πρωτότυπα. Οι μαθητές κατέλαβαν το σχολείο αλλά επέτρεψαν στους καθηγητές να μπουν μέσα στο κτήριο, συγκάλεσαν γενική συνέλευση σχολείου και στη συνέχεια έκαναν διάλογο με την Διεύθυνση, την Προϊσταμένη Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που κατέφθασε και τον σύλλογο καθηγητών. Την επόμενη μέρα ξαναήρθαν στο σχολείο στις 8.15, κανονική ώρα προσέλευσης, και συνέχισαν τον διάλογο με τον σύλλογο των καθηγητών και την Διεύθυνση για περίπου τέσσερις ώρες. «Ας ελπίσουμε να βρεθούν λύσεις στα προβλήματά μας τώρα που άρχισαν να γίνονται και θαύματα» έλεγε μια φίλη στην αρχή. «Πάλι δεν καταλήξαμε πουθενά. Πάλι δεν κερδίσαμε τίποτα. Για λίγο ήταν και μετά ψόφησε» έλεγε μετά όταν, παρά την υποδειγματική κινητοποίησή μας, είχε μείνει να μετράει τις χαμένες εκδρομές.

   Αυτή είναι η αξία του διαλόγου. Αυτή ακριβώς. Τόσο μας κόστισε ο διάλογος. Δύο χαμένες εκδρομές για την Πρώτη και την Δευτέρα λυκείου και τους περιπάτους μιας σχολικής χρονιάς. Και ίσως να πρέπει να μετρήσουμε στα χαμένα και την πίστη μας ότι μπορούμε να πετύχουμε κάτι μέσω του διαλόγου, την όποια εμπιστοσύνη μας στα όσα διδασκόμαστε τόσο καιρό.

    Δεν προεξοφλώ τις αλλαγές που μπορεί να υπάρξουν από μεριάς των καθηγητών μας. Δεν λέω ότι δεν έγινε ίσως ένα βήμα. Ο τρόπος μόνο όμως με τον οποίο διεξήχθη ο διάλογος έφτασε για να δώσει τέλος στην αισιοδοξία μας. «Οι ίδιοι οι καθηγητές φώναζαν και τσίριζαν, μας διέκοπταν και κοιτούσαν να λήξουν τα θέματα. Αυτό δεν είναι διάλογος» λέει μια συμμαθήτρια. «Εκείνοι είχαν όσο χρόνο ήθελαν να μιλήσουν ενώ εμείς πιεζόμασταν από κάθε άποψη, φοβόμασταν μην γίνουμε δακτυλοδεικτούμενοι κι αυτό αν καταφέρναμε να πάρουμε το λόγο» λέει ένας συμμαθητής μας. «Δεν θα αλλάξει ποτέ τίποτα. Χάσαμε έξι ώρες μιλώντας για τα ίδια και τα ίδια.» λέει μια άλλη φίλη. «Τι καταλάβαμε; Χάσαμε κι αυτά που είχαμε» λέει ένας άλλος. «Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία οπότε ας ελπίσουμε ότι εκείνοι θα πεθάνουν πριν απ’ αυτήν» έγραψε σε ένα μπλογκ μια φίλη μετά την απογοήτευση.

     Είπαμε να παίξουμε με τους δικούς τους κανόνες, είπαμε να εφαρμόσουμε όλα τα μοντέλα, είπαμε να κάνουμε μια φορά εμείς το «σωστό». Και το αδιέξοδο ήταν πιο φανερό από ποτέ. «Τι θέλετε να κάνουμε; Να βγούμε να τα διαλύσουμε όλα;» είπε ένας εκτός εαυτού συμμαθητής στην Προϊσταμένη. Μπορεί κάποτε να αναρωτιόμουν αλλά δεν αναρωτιέμαι πια γιατί η γενιά μου «τα σπάει». Τα σπάει γιατί έτσι χάνει λιγότερα απ’ ότι με κάθε άλλο τρόπο.


Ιωάννα Μπαρτσίδη

1 σχόλιο: